Kuća Nikole Pašića
Kulturni spomenik grada Beograda
Stari grad Beograda
SKILLSEThomes for respect rekonstrukcija kulturnog spomenika grada Beograda
Kuća u Francuskoj 21, sagrađena je kao ugaoni objekat sa podrumom, prizemljem i mansardom. Podignuta je oko 1872. godine na imanju braće Nikole i Koste Džanga, poznatih dorćolskih trgovaca-boltadžija, kao jednoporodična kuća sa baštom na već regulisanoj parceli koje su zatvarale današnje ulice Gospodar Jevremova, Francuska, Dositejeva i Simina. Prema podacima iz porodične arhive Nikole Pašića on je kuću braće Džanga kupio posle njihove smrti na javnoj licitaciji koju je održala policija Dorćolskog kvarta 1893. godine. Posle temeljnog popravljanja kuće 1893. Pašić se preselio u nju i tu ostao do svoje smrti 1926. godine.
Arhitektura
Između dva svetska rata , preciznije 1921-1922. godine, je izvršena obnova kuće, kada je umnogome izmenjen njen izgled. Dozidano je dvorišno krilo i podignut sprat na jednom delu kuće. Kao deo istog projekta, samo nekoliko godina kasnije, u zgradu je uvedena instalacija etažnog grejanja i snabdevanja toplom vodom. Tada je naknadno stavljena fasadana plastika: stupci sa stopama i kapitelima, balustrada na završetku sprata i početku mansarde i ukrasi iznad otvora. Današnji izgled, spoljna i unutrašnja dekoracija izvedeni su prema idejama Nikole Pašića koji je bio inženjer po obrazovanju, i projektu arhitekte Marijana Vujovića.
Zgrada je ozidana ciglom, prizemlje je od kamenih kvadera, dok je krov pokriven eternitom. Od kamenih kvadera je i ograda dvorišta prema ulici, što inicira njihovo jednovremeno podizanje. Na fasadi se nalazi ploča od belog mermera koja je postavljena 1936. godine od strane Mesnog odbora jugoslovenske radikalne zajednice za Beograd, da je u njoj živela, stvarala i umrla jedna od najznačajnijih političkih ličnosti novije istorije.
Značaj kuće
Uz nesumnjivi pečat koji je izgledu i uređenju kuće davao Nikola Pašić, ona je istovremeno dom dugogodišnjeg predsednika ministarskog saveta, diplomate, ministra spoljnih poslova i predsednika radikalne stranke i kao takva je bila otvorena za strane državnike, diplomate, novinare jednom rečju poznate domaće i strane ličnosti iz političkog i društvenog života Evrope i Srbije. S aspekta kulturnog nasleđa [2], izgradnja kuće se vezuje za početak uređenja starog Dorćola i regulisanje ulica ovog dela grada prema zamisli Emilijana Josimovića. Kuća predstavlja sintezu različitih vrednosti, u urbanom položaju, osobenoj arhitekturi i enterijeru, a posebno u dugogodišnjem stanovanju i životu Nikole Pašića zbog čega je utvrđena za spomenik kulture. (Odluka o proglašenju, „Sl. list grada Beograda“ br. 23/84.
